محلههای شهر گرگان
گرگان مرکز استان گلستان است که در سالیان قدیم به استرآباد خوانده میشد. در هر شهری که وارد میشوید، نام محلات و خیابانهای شهر را از ساکنین میپرسید، همواره نام محلههای خاصی بین اسامی نامبرده شده مشترک است. این محلات مشترک بهاصطلاح گل شهر خوانده میشوند. در این مطلب در مورد محلههای معروف شهر گرگان است.
محلههای شهر گرگان:
با توجه به اینکه گرگان نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور دارای محلات متعددی است و تمام محلات معروف در این مطلب نمیگنجد، سعی نمودیم گلچین بهترین محلات را بیان کنیم.
محله سرچشمه گرگان:
این محله مابین میدان شهرداری و چهارراه میدان واقع شده است. از نظر تاریخی محلهای ارزشمند است زیرا یکی از علل شکلگیری شهر بوده است. بناهای تاریخی بسیاری مربوط به دوران قاجار در آن وجود دارد. از جمله بناهای تاریخی آن میتوان به گرمابه سرچشمه، مسجد و تکیه قدیمی سرچشمه، امامزاده و گورستان این محل اشاره نمود. ضمناً منزل قدیمی باقریها و شیخ فاضل نیز در این محله قرار دارد.
درخت چنار تنومندی در سرچشمه گرگان قرار داشت که اتاق سه در چهاری در میان آن قرارگرفته بود. این اتاق در زمانهای مختلف، برای مشاغلی همچون ماستبندی، انبار، آرایشگری و ... استفاده میشد. در حال حاضر این درخت وجود ندارد.
بازار نعلبندان که بعداً به شرح آن میپردازیم نیز نزدیک به این محله قرار دارد. این محله راه دسترسی به محلاتی همچون دوشنبهای، دربنو، چهارشنبهای را داد که بسیار حائز اهمیت است.
دلیل اینکه چرا محله سرچشمه گرگان به این نام خوانده میشود، قنات این محله است. در گذشته کل آب این محله بهوسیله همین قنات تأمین میشد و به دلیل فراوانی آب، این محله، رونق بسیاری پیدا نمود. مردم در این محل سکنی گزیدند و شروع به ایجاد کسبوکار نمودند.
محله نعلبندان گرگان:
محله نعلبندان گرگان نیز یکی از علل شکلگیری شهر بوده است و به همین دلیل از محلات مهم گرگان میباشد. محله نعلبندان خود به چندین محله بود به نامهای میخچه گران، شیر کُش، باغ شاه و گذرهای علاقه بندان، پاسرو، چهلستون و پیر.
بازار بزرگی در این محله قرار داشت و هنوز هم دایر است که به آن بازار نعلبندان میگویند. این بازار به دلیل قرارگیری دکانهای نعلبندی در آن، به این نام خوانده شد. مکانهای مهمی مانند مسجد جامع (سلجوقیان)، حمام بزرگ (افشاریان)، میدان توپخانه، دارالحکومه و دیگر محلهای مهم حکومتی در زمان گذشته، به اهمیت این محله افزوده بود و در حال حاضر نیز بازار باقیمانده و خانههای تاریخی آن زمان، این محله را بااهمیتتر مینماید.
بازار نعلبندان بر خلاف بازارهای قدیمی در کشور ایران، سرپوشیده نبود و در حال حاضر هم سرپوشیده نیست. این بازار هنوز هم مانند سابق، راه ارتباطی بین محلههای گرگان است، بهخصوص محلههای قدیمی. این بازار صرفاً یک بازار نیست بلکه به دلیل ارتباط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی، مرکز تبادل اطلاعات در بین مردم گرگان است و هنوز هم این مهم را در بین شهروندان گرگانی حفظ نموده است.
محله سبزه مشهد گرگان:
سبزه مشهد گرگان از دو کلمه سبزه که به گنبد سبز امامزاده نور برمیگردد و مشهد که به قبور شهیدان در آن زمان اشاره میکند. این محله در مرکز چهار محله قدیمی به نام سر پیر، میر کریم، دباغان و سرچشمه قرار دارد.
محله فوق به لحاظ اماکن مهمی که در آن قراردادند، دارای اهمیت است. این محلها عبارتاند از:
قنات سبزه مشهد گرگان: این آبانبار در سال 966 هجری برای مردم گرگان ساخته شد که آب شرب مردم را در آن زمان تأمین میکرد.
تکیههای سبزه مشهد: این محله گرگان در حدود سیزده تکیه از متولیان قدیم و جدید دارد. تمام صاحبان این تکایا، در دهه اول ماه محرم، مردم عزادار تکیهها را اطعام میکنند.
آرامگاه سید ابوالقاسم: این آرامگاه تا دو دهه گذشته بسیار زائر داشت. مردم سید ابوالقاسم را فردی مؤمن و معتقد میدانستند و قبر او را بهصورت قبری سیمانی و بلند ساخته بودند. در حال حاضر این آرامگاه بهصورت قبری سیمانی ولی با ارتفاع کم در میان محله سبزه مشهد واقع شده است.
تکدرخت چنار: تنها درخت چنار باقیمانده از قدیمالایام همین درخت چنار سبزه مشهد است. تنه این درخت حدود پنجمتر قطر و پانزده متر ارتفاع دارد.
زورخانه پوریای ولی: از سال 1383 تا سال 1387 ساخته شد و بنا به آخرین استانداردهای بینالمللی میباشد.
اماکن دیگری مانند مسجد قدمگاه امام حسن عسگری (ع)، مسجد قاجارها، مسجد مصلی از دیگر اماکن مهم این محله است.